– Bijgewerkt op 22 Maart 2023 –

Beeldvorming maakt meer kapot dan je lief is. Dat zou een nuttige opvolger zijn van de anti-drank campagne van de overheid uit 1986. Al is het wat problematisch dat juist de overheid beeldvorming nogal zwaar laat meetellen in haar besluitvorming. Zie de Groningse gaswinning, de toeslagenaffaire en het in de steek laten van Afghaanse tolken en hun familie.

Niet alleen mondkapjesverkopers maken dankbaar misbruik van die zwakte. Actiegroepen doen dat ook. Dat baart zorgen. De acties tegen luchtvaart van een paar honderd mensen dit weekend kregen ruime aandacht in de media. Weg met de overstappers, halveer de hubfunctie van Schiphol. Dan los je de stikstof- en CO2-problemen op. Helaas is geen van beide waar. Het getuigt vooral van onbegrensd vertrouwen in de maakbaarheid van de wereld, gekoppeld aan gebrekkige kennis. Een ongelukkige combinatie.

Natuurgebied

Stikstof is een Nederlands probleem, ontstaan doordat onze overheid ruim 160 over heel Nederland verspreide snippers cultuurlandschap heeft aangemeld als natuurgebied. Luchtvaart stoot veruit haar meeste stikstof uit op hoogte. Die slaat niet neer in natuurgebieden, maar reageert met andere gassen. Het breekt bijvoorbeeld het sterke broeikasgas methaan af. Volgens het Adviescollege Stikstofproblematiek leidt zelfs decimering van Schiphol daardoor tot maximaal een afname van de neerslag met 5 van de 1200 mol stikstof per hectare per jaar. Luchtvaart is irrelevant voor Natura2000-gebieden. Ook die bij Schiphol. Vanwege de beeldvorming, jawel, pleit het adviescollege toch voor beperking van luchtvaart.

CO2-uitstoot is wel een wereldwijd probleem. En ook luchtvaart moet absoluut wat doen aan haar bijdrage van ongeveer 2%. Stoppen met overstappen helpt evenwel niet. Want de hubfunctie is geen businessmodel. Een hub is een oplossing voor het probleem dat elk vervoerssysteem heeft. Namelijk dat je alleen vervoer tussen twee plaatsen kunt aanbieden als het aantal potentiële reizigers groot genoeg is. Voor een vliegtuig hebben we het dan over bijvoorbeeld tachtig reizigers per dag. Heb je die, maar willen ze naar acht verschillende bestemmingen, dan kan dat dus niet. De oplossing is altijd hetzelfde. Je brengt die tachtig naar een hub, een distributiecentrum voor mensen, en vandaar kunnen ze dan wel hun gewenste bestemming bereiken.

Netwerk

In Nederland hadden we door onze kleine thuismarkt nooit een netwerk van enige omvang kunnen hebben, maar dat is toch ontstaan. Dat komt doordat de KLM vanaf haar oprichting dat probleem van vervoerssystemen als kans heeft benut. Dat een actievoerder in het journaal roept dat die overstappers maar gewoon rechtstreeks moeten vliegen is onzin. Dat kunnen ze nou juist niet. Die gaan dan via een andere hub, waar men die reizigers, en daarmee de uitbreiding van het netwerk, dankbaar zal accepteren.

Maakt niets uit

Weigeren van overstappers op Schiphol maakt dus, net als het instellen van een CO2-plafond voor luchtvaart in Nederland, voor de totale CO2 -uitstoot niets uit. De verblijftijd van CO2 in de atmosfeer is ruim honderd jaar. Het maakt niet uit waar je CO2 uitstoot, maar alleen dat je het uitstoot. Luchtvaart is buitengewoon efficiënte infrastructuur waar we trots op mogen zijn. Helaas beweert de beeldvorming anders. En beeldvorming kan meer kapot maken dan je lief is.

Dit opiniestuk is op 17 mei 2022 gepubliceerd in de Telegraaf. De tekst is uiteraard van mij, de kop is van de Telegraaf en vat de inhoud heel knap samen.